Žan Pol Sartr

Žan Pol Sartr (1905-1980) je bio francuski filozof, romansijer, esejist i dramski pisac, tvorac ateističkog egzistencijalizma. Poslije gimnazije upisuje prestižnu Visoku školu normi (1924), u kojoj će sresti svoju buduću saputnicu Simon de Bovoar, kasnije utemeljivačicu feminizma i feminističke ideologije. Po završetku studija radi jedno vrijeme u Avru  kao profesor filozofije, zatim odlazi u Berlin, gdje proučava Hursela i Gardijera. Kada se vratio u Avr objavljuje (1936) filozofske eseje Transcendencija Ega i Imaginacija, zatim Skicu teorije emocija (1936), kojima u Francusku donosi njemačku fenomenologiju i egzistencijalizam. Poslije putovanja u Italiju (1936) nudi „Galimaru“ roman Melanholija. Poznati izdavač ga odbija. Ovo djelo postaće 1938. Mučnina. Od tada pa sve do kraja života Sartr će nastupati na tri fronta: filozofskom, književnom i političkom.Njegova najznačajnija filozofska djela su: Biće i ništavilo (1943), trotomni Putevi slobode (1945-1949; Zrelo doba, Odlaganje i Ubijene duše) i Kritika dijalektičkog uma (1960).Sartrovi pozorišni komadi Iza zatvorenih vrata (1945), Prljave ruke (1948) i Đavo i Gospod Bog (1951) stekli su svetsku slavu. Sem Mučnine od proznih djela na glasu je njegova zbirka pripovijedaka Zid (1939) i autobiografska proza Riječi (1964). Najbolji eseji su mu Bodler (1947), Sveti žene, glumac i mučenik (o pesniku Žanu Ženeu,1952), a posljednje Sartrovo djelo je monumentalna studija o Floberu Porodični idiot (1971).
Član Pokreta otpora i zarobljenik za vrijeme Drugog svjetskog rata, bio je jedno vrijeme blizak komunistima, ali se s njima razišao još pedesetih godina. Protivio se sovjetskoj intervenciji u Mađarskoj, ratovima u Vijetnamu I Alžiru. Podržao je studentski pokret 1968. Bio je jedan od rijetkih intelektualaca sa Zapada koji je obišao komunističke zemlje, Sovjetski Savez (1954), Kinu (1956), Jugoslaviju (1958) i Kubu (1960). „Za svoj rad koji je bogat u idejama i pun duha slobode i traganja za istinom, izvršio širok uticaj na naše vrijeme“, Žan-Pol Sartr je 1964. godine dobio Nobelovu nagradu za  književnost, koju je odbio da primi, uz obrazloženje da je uvijek odbijao zvanične počasti i da ne želi da se ravna sa institucijama.

Mučnina, roman u formi dnevnika, nagoveštava istovremeno i osnovne ideje Sartrove egzistencijalističke filozofije. U njemu se postavljaju ključna pitanja: odnos esencije i egzistencije, umetničkog stvaralaštva, vremena, slobodne volje i smisla života.Antoan Rokanten pokušava da napiše knjigu sa istorijskom tematikom, ali osećaj mučnine i straha od egzistencije neprekidno ga proganjaju, te on postaje sve svesniji banalnosti predmeta koji ga okružuju, sopstvenog tela i drugih ljudi. Posmatrajući ljude oko sebe, uviđa da su svi njihovi postupci motivisani željom da prikriju ispraznost i besmisao njihovog postojanja. Jedna džez pesma inspiriše ga na razmišljanje o umetnosti kao mogućem polju traganja za smislom vlastite egzistencije.



https://mega.nz/#!gzggiAKS!Kr4yeFKQiK7Xtt8lmZK_ausU8_pKWQbs9XGb6idQpE4